Puan Guru Hajah Salamah Binti Hassan (1932 - 2011)

Oleh : Tengku Yusuff

Nama penuh tokoh ulama' wanita negeri Kelantan ini ialah Puan Guru Hajah Salamah Binti Hasan Bin Haji Muhammad Bin Cik Wil @ Ismail dan beliau dilahirkan pada 7 Julai 1932 di Jalan Post Office Lama, Kampung Masjid, Kota Bharu, Kelantan.

Ayahnya berasal dari Kampung Tendong, Pasir Mas dan berkhidmat sebagai guru al-Quran serta peniaga kecil. Ibunya pula yang bernama Hajah Kalsum Binti Ishak seorang tukang jahit yang berasal dari Kampung Masjid. Puan Guru Hajah Salamah adalah anak sulung dari 11 orang adik beradik.

Beliau mendapat pendidikan awal dari ibunya sendiri. Kemudian, Puan Guru dihantar belajar al-Quran dengan Hajah Aisyah di Kubang Pasu. Pada tahun 1938 hingga 1944, beliau belajar di Madrasah Muhammadiah Bahagian Melayu dan pada tahun 1945, beliau mengikuti kelas Qismul Muallimin anjuran Majlis Agama Islam Kelantan. Ekoran itu, beliau diterima sebagai guru pelatih di Madrasah Muhammadiah Bahagian Melayu.

Pada tahun 1947, beliau menyambung pelajarannya di Madrasah Naim Lilbanat, Kota Bharu hingga tamat darjah 3 Bahagian Arab iaitu pada tahun 1948. Kemudian pada 1949, Puan Guru Hajah Salamah menyambung pelajarannya ke Madrasah al-Maarif al-Islamiah, Ipoh Lanes, Singapura. Semasa di sana, beliau menjadi anak angkat kepada Syeikh Haji Muhammad Fadhullah as-Suhaimi.

Pada tahun 1951, beliau pulang ke Kelantan dan menyambung semula pelajarannya di Madrasah Naim Lilbanat dalam darjah 5 hingga tamat darjah 7 pada 1953.

Puan Guru Hajah Salamah merupakan di antara 3 orang pelajar perempuan terawal yang berjaya melanjutkan pelajarannya ke Mesir pada tahun 1954. 2 sahabat yang sekali dengannya ialah Puan Guru Hajah Nik Zaharah Binti Haji Nik Yahya & Puan Guru Hajah Tuan Aminah Binti Tuan Saleh.

Sepanjang puluhan tahun Puan Guru Hajah Salamah menuntut ilmu, maka tersenarailah beberapa alim ulama' yang menjadi gurunya secara langsung di madrasah-madrasah ataupun secara bertalaqqi.

Di antara guru guru beliau ialah :

1. Hajah Aisyah - guru al-Quran

2. Puan Guru Hajah Aminah Binti Haji Abdul Rahman - guru ilmu hadis

3. Tuan Guru Mufti Haji Mohammad Nor Penambang

4. Tuan Guru Haji Ishak Bin Shamsuddin - Imam Masjid Muhammadi

5. Syeikh Haji Muhammad Fadhullah as-Suhaimi

6. Tuan Guru Haji Nik Abdul Rahman Khatib

7. Tuan Guru Baba Haji Najmuddin al-Fathani

8. Tuan Guru Haji Wan Mahmud Daud al-Makki

Puan Guru Hajah Salamah berjaya memperoleh Diploma Pendidikan di Maahad al-Muallimat, Kaherah, Mesir dan akhirnya kembali ke tanah air pada Ogos 1958.

Berikut merupakan jawatan yang pernah disandang beliau ketika hayatnya :

1.  Ahli Jawatankuasa Persatuan Penuntut Melayu Mesir

2. Ahli Jawatankuasa sambutan rombongan Kemerdekaan Malaya di Mesir

3. Ahli Jawatankuasa sambutan kemerdekaan Tanah Melayu di Kaherah tahun 1957

4. Dilantik sebagai guru penolong di Madrasah Naim Lilbanat pada 1 Oktober 1958

5. Dilantik sebagai penolong kanan di Madrasah Naim Lilbanat pada 1960

6. Diangkat ke jawatan guru besar di sekolah yang sama hingga 1 April 1964

7. Berkhidmat sebagai tenaga pengajar di Madrasah al-Sultan Zainal Abidin, Batu Buruk, Terengganu pada 3 April 1964 hinggalah 31 Mac 1967

8. Dilantik sebagai pensyarah agama secara sambilan di Maktab Perguruan Pasir Panjang, Kuala Terengganu pada tahun 1965 hingga 1966

9. Dilantik sebagai guru asrama dan guru kelas urusan rumahtangga di Madrasah al-Sultan Zainal Abidin

10. Dilantik sebagai guru penolong di Maahad Muhammadi, Jalan Merbau, Kota Bharu

11. Dilantik sebagai Ahli Jawatankuasa Pengelola Kemajuan Sekolah, Pengerusi Kelas Jahitan dan Masakan, Pengerusi Ahli Jawatankuasa Kebajikan dan Kebersihan dan Ahli Jawatankuasa Pelancongan di Maahad Muhammadi, Jalan Merbau

Di dalam bidang penulisan pula, Puan Guru Hajah Salamah ada menulis dua bentuk penulisan iaitu :

1. Terjemahan buku Putri Balqis

2. Artikel di dalam Majalah Juwita

Puan Guru Hajah Salamah juga seorang yang aktif menyampaikan kuliah-kuliah agama di sekitar masjid dan surau serta beberapa buah tempat. Di antaranya ialah :

1. Surau Tuan Guru Haji Omar Sungai Keladi

2. Surau Batu 4, Kota, Pendek, Kota Bharu

3. Surau Wakaf Mek Zainab

4. Surau al-Marhum Haji Ismail Kampung Sireh

5. Masjid Cikgu Mat Kampung Dusun, Kota Bharu

6. Masjid al-Ikhsan, Dusun Muda, Kota Bharu

7. Surau Setia Telipot

8. Surau Hajah Cik Zaharah Binti Amran Kampung Sireh, Kota Bharu

9. Masjid Kampung Demit, Kubang Kerian

10. Masjid Kubur Kuda, Jalan Sultan Ibrahim, Kota Bharu

11. Surau Haji Wan Abdullah Khatib, Lorong Tok Semian

12. Surau Haji Wan Salleh, Pasir Pekan

Beliau meninggal dunia pada 2 Januaro 2011 ketika berusia 79 tahun. Jenazahnya disemadikan di Tanah Perkuburan Islam Banggol, Jalan PCB, Kota Bharu.

Moga Allah Taala merahmati roh auliaNya. Aamiin.

Kredit: Tengku Yusuff